Naarmate meer en meer aspecten van ons leven – inclusief onderzoek in de geesteswetenschappen – gedigitaliseerd worden, is er dringend behoefte aan een zorgvuldige reflectie op de ethische kwesties die digitalisering oproept, geïnformeerd door zowel een begrip van centrale ethische concepten als kennis van hoe verschillende technologieën worden ingezet. Deze cursus is gewijd aan het begrijpen van de methoden, principes, procedures en instellingen die het juiste gebruik van digitale technologie bepalen. Centrale ethische concepten die in de cursus aan bod komen zijn privacy, autonomie, non-discriminatie, transparantie, verantwoordelijkheid, authenticiteit, en sociale rechtvaardigheid. Centrale concepten in de digitale technologie zijn dataficatie, algoritmen, visualisatie en toegangsbeheer.

In de cursus wordt centraal gebruik gemaakt van De Ethische Data Assistent (DEDA), ontwikkeld door de Data School. Aan de hand van deze tool zullen we een aantal cruciale casussen bespreken die fundamentele vragen oproepen over het verantwoord gebruik van digitale technologie, zoals de onbedoelde ontdekking van vertrouwelijke informatie in medische scans of databanken, of betwiste aanspraken op authenticiteit of eigendom in verband met digitale reproductie.

Bovendien is het gebied van de ethiek zelf onderhevig aan verandering in de mate waarin een verscheidenheid aan digitale methoden in toenemende mate wordt gebruikt om de besluitvorming te ondersteunen, te automatiseren of zelfs te vervangen. Centraal staan vragen over de implicaties van Big Data-verwerking, “slimme” zoekbots, geautomatiseerde beslissingsondersteuning en technieken van datavisualisatie voor ethische oordeelsvorming.

Geïnformeerd door de colleges, lezingen, seminardiscussies, en hands-on gebruik van de DEDA, vormen studenten onderzoeksteams om samen te werken aan het ontwikkelen en presenteren van hun eigen ethische analyses van een concrete casus. Voortbouwend op de ervaring van een concrete analyse, schrijven de studenten vervolgens elk een onderzoeksartikel over een digitaal ethisch onderwerp van hun eigen keuze.

Geïnteresseerde M.A. studenten zonder achtergrond in filosofie, ethiek of digitale geesteswetenschappen kunnen in aanmerking komen om de cursus te volgen; zij dienen echter eerst contact op te nemen met de cursuscoördinator: j.h.anderson@uu.nl.

De toelatingseisen voor uitwisselingsstudenten worden gecontroleerd door International Office en de programmacoördinator. Je hoeft dus niet zelf contact op te nemen met de programmacoördinator.